mactus

mactus
1.
mactus, a, um, adj. [root mak, in makar, blessed; cf. makros].
I.
In relig. lang., of the gods, glorified, worshipped, honored, adored (only in the voc. macte, and rarely in the nom.):

Juppiter te bonas preces precor, uti sies volens propitius mihi liberisque meis, mactus hoc fercto. Jove pater, macte vino inferio esto,

Cato, R. R. 134, 2 and 3; cf. id. ib. 132, 2;

for which: mactus hoc vino inferio esto,

Arn. 7, 296:

macte hoc porco piaculo immolando esto,

Cato, R. R. 139 fin.:

macte hisce suovitaurilibus lactentibus immolandis esto,

id. ib. 141, 3 sq.:

macte hac dape esto,

id. ib. 132.—
II.
Transf., beyond the relig. sphere, with or without esto, as an exclamation of applause or congratulation: macte, macte virtute (esto), macti virtute este, etc.; and as a standing formula, macte, even with acc. (v. infra), Engl. good luck! hail to thee! etc.; in responses, bravo! well done! that's right! go on! tantumne ab re tua est oti tibi, ut etiam Oratorem legas? Macte virtute! increase in, go on in, Cic. Att. 12, 6, 2; id. Tusc. 1, 17, 40:

macte virtute esto sanguinolentis et ex acie redeuntibus dicitur,

Sen. Ep. 66 fin.:

macte virtute esto,

Hor. S. 1, 2, 31: macte novā virtute, puer;

sic itur ad astra!

Verg. A. 9, 641:

macte virtute diligentiāque esto,

Liv. 10, 40: macte virtute simulque his versibus esto, Lucil. ap. Serv. Verg. A. 9, 641:

macte animo,

Stat. Th. 7, 280; cf.:

macte bonis animi,

id. S. 1, 3, 106:

macte toris,

id. ib. 1, 2, 201:

macte hac gloriā,

Plin. Pan. 46:

macte uterque ingenti in rempublicam merito,

id. ib. 89:

macte esto taedis, o Hymenaee, tuis,

Mart. 4, 13, 2.—In plur.:

macti virtute milites Romani este,

Liv. 7, 36, 5:

macti ingenio este,

Plin. 2, 12, 9, § 54:

vos macti virtute estote,

Curt. 4, 1, 18:

juberem macte virtute esse, si pro meā patriā ista virtus staret,

Liv. 2, 12, 14.—With acc.:

macte fortissimam et meo judicio beatissimam in ipsis malis civitatem!

Flor. 2, 18, 16.—
(β).
With gen. ( poet. ):

macte animi,

Mart. 12, 6, 7; Stat. S. 5, 1, 37; id. Th. 2, 495.—With abl.:

macte animo, juvenis,

Stat. Th. 7, 280.—
(γ).
Absol.:

Macte!

that's right! well done! good! Cic. Att. 15, 29 fin.
2.
mactus, a, um, P. a. of maco, q. v., and cf. macto fin.

Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. . 2011.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • PRAECIDANEA Porca — quae Cereri ante messem mactari solebat dici consuevit. Sect. Pomp. Praecidanea agna vocabatur, que ante alias caedebatur, Item porca quae Cereri mactabatur ab eo, qui mortuo iusta non secisset, i. e glebam non in os iecisset: quod mos erat iis… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Macht (2), die — 2. Die Macht, plur. die Mächte, so wohl das Vermögen etwas zur Wirklichkeit zu bringen, als auch ein mit diesem Vermögen begabtes Ding. 1. Das Vermögen, oder die Kraft etwas zur Wirklichkeit zu bringen; ohne Plural. 1) Von der physischen oder… …   Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart

  • CINNA — I. CINNA Italiae urbs, quam Romani Samnitibus eripuerunt, Diodorus. Macedoniae oppid. Antonin. Iacceranorum urbs in Hispania Tarraconeus. Ptolemaeo; est et Persidis oppidus, eidem. Denique, Thessaliae civitas a Cinno gigante Coei fratre dicta. II …   Hofmann J. Lexicon universale

  • INFERIUM Vinum — dicebatur vett. Romanis quod in Vinalibus Iovi offerebatur ac libabatur, ut in frumentis praemessa, laconibus προλογία, ab inferendo, utidocet, ridens superstitionem hanc suaviter, Arnob. adv. Gentes, l. 5. Operae pretium est etiam verba ipsa… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • MACTATIO — Agni Paschalis, toti Israelis coetui imperatur, Exodi c. 12. v. 6. Et mactabunt eum omnis congregatio Synagogae Israelis. Proin v. 21. omnibus dicit Moses, Mactate Pascha: non solum, quia tum temporis quisque paterfamiliâs aut quilibet… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • RAMUS Petrus — Veromanduus, Vir doctissimus. Filius agricolae, nepos carbonarii, qui ex nobilissima in Burgundionibus familia ortus, bellicis turbis solum vertere, et vitam carbonariam faciendo, sustentare se coactus est. Ingeniô ad studia factus, Parisios… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • gré — Gré, m. C est volonté, Selon ce on dit il confesse de son bon gré et bonne volonté, Suapte sponte, Et malgré ou maugré moy, c est à dire, contre ma volonté, Me inuito, Et vient de Gratum Latin, en signification d acceptable que le François dit… …   Thresor de la langue françoyse

  • plaire — Plaire, Placere, Collibere. Fort plaire, Perplacere, Complacere. Ces pierres precieuses plaisent, et ont une singuliere excellence, Habent gratiam hi lapilli, et gemmae pretiosissimae. Se plaire, et estre glorieux, Sibi placere, Se mirari. Il… …   Thresor de la langue françoyse

  • meĝ(h)- : meĝ(h)- —     meĝ(h) : meĝ(h)     English meaning: big     Deutsche Übersetzung: “groß”     Note: (zur O.Ind. Aspiration s. Pedersen 5e décl. Lat. 481, Hitt. 36, 181 f.); zur reduced grade compare Pedersen Hitt. 169 f.     Material: O.Ind. mahü nt , Av …   Proto-Indo-European etymological dictionary

  • mactation — makˈtāshən noun ( s) Etymology: Late Latin mactation , mactatio, from Latin mactatus (past participle of mactare to honor, sacrifice, slay, slaughter, from mactus worshiped, honored) + ion , io ion : an act of killing; especially : the ritual… …   Useful english dictionary

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”