- mactus
- 1.
mactus, a, um, adj. [root mak, in makar, blessed; cf. makros].I.In relig. lang., of the gods, glorified, worshipped, honored, adored (only in the voc. macte, and rarely in the nom.):II.
Juppiter te bonas preces precor, uti sies volens propitius mihi liberisque meis, mactus hoc fercto. Jove pater, macte vino inferio esto,
Cato, R. R. 134, 2 and 3; cf. id. ib. 132, 2;for which: mactus hoc vino inferio esto,
Arn. 7, 296:macte hoc porco piaculo immolando esto,
Cato, R. R. 139 fin.:macte hisce suovitaurilibus lactentibus immolandis esto,
id. ib. 141, 3 sq.:macte hac dape esto,
id. ib. 132.—Transf., beyond the relig. sphere, with or without esto, as an exclamation of applause or congratulation: macte, macte virtute (esto), macti virtute este, etc.; and as a standing formula, macte, even with acc. (v. infra), Engl. good luck! hail to thee! etc.; in responses, bravo! well done! that's right! go on! tantumne ab re tua est oti tibi, ut etiam Oratorem legas? Macte virtute! increase in, go on in, Cic. Att. 12, 6, 2; id. Tusc. 1, 17, 40:(β).macte virtute esto sanguinolentis et ex acie redeuntibus dicitur,
Sen. Ep. 66 fin.:macte virtute esto,
Hor. S. 1, 2, 31: macte novā virtute, puer;sic itur ad astra!
Verg. A. 9, 641:macte virtute diligentiāque esto,
Liv. 10, 40: macte virtute simulque his versibus esto, Lucil. ap. Serv. Verg. A. 9, 641:macte animo,
Stat. Th. 7, 280; cf.:macte bonis animi,
id. S. 1, 3, 106:macte toris,
id. ib. 1, 2, 201:macte hac gloriā,
Plin. Pan. 46:macte uterque ingenti in rempublicam merito,
id. ib. 89:macte esto taedis, o Hymenaee, tuis,
Mart. 4, 13, 2.—In plur.:macti virtute milites Romani este,
Liv. 7, 36, 5:macti ingenio este,
Plin. 2, 12, 9, § 54:vos macti virtute estote,
Curt. 4, 1, 18:juberem macte virtute esse, si pro meā patriā ista virtus staret,
Liv. 2, 12, 14.—With acc.:macte fortissimam et meo judicio beatissimam in ipsis malis civitatem!
Flor. 2, 18, 16.—With gen. ( poet. ):(γ).macte animi,
Mart. 12, 6, 7; Stat. S. 5, 1, 37; id. Th. 2, 495.—With abl.:macte animo, juvenis,
Stat. Th. 7, 280.—Absol.:2.Macte!
that's right! well done! good! Cic. Att. 15, 29 fin.mactus, a, um, P. a. of maco, q. v., and cf. macto fin.
Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. Charlton T. Lewis, Ph.D. and Charles Short. 2011.